planitas
–––
Yannis Bessas
Skiathos has an extended tradition in literature with figures like Alexandros Moraitidis and Alexandros Papadiamantis (1851 - 1911). They have been recreating the local landscapes through their novels.
according to the writings of Alexandros Papadiamantis, every spot on the island is unique, it is a story of its own. Filled with memories, emotions and natural features.
New utopian landscapes are popping up in selected fonissa spots in order to interpret the writings and play along with the words giving a new meaning to the original description and setting up a figurative scenery for the traveller (planitas).
Planitas is now becoming part of the narration resurrecting the spots on the island through the eyes of Papadiamantis and writing his own story rather than reading it.
Tourism transcripts have a figurative meaning, creating new relations between the mundane touristic ideas and the historical descriptions of Papadiamantis. Thus the proposal focuses on the contemporary types of tourism and how they could be adjusted or adopted on unique historic sites in a literary way.
1 Ammos Plains - Petreai (Αμμουδιά - Κοτρώνια)
(translation not available)
ὁ πλάνης, βρίσκεται εἰς τὴν πολίχνη, τὸν νέον οἰκισμόν τῆς νήσου ἀνάμεσα εἰς τὰς κατοικίας, καὶ τοὺς ἀγρούς.
Ἀνάμεσα εἰς τοὺς τελευταίους σποραδικοὺς οἰκίσκους τῆς πολίχνης, ἐπάνω στοὺς βράχους, καθὼς ἀνηφόριζε νὰ φθάσῃ εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ ὑψηλοῦ πετρώδους λόφου, τοῦ ἀντικρύζοντος ἐξ ἀνατολῶν τὴν πολίχνην, καὶ ὁπόθεν μελαγχολικὸν πίπτει τὸ βλέμμα ἐπὶ τοῦ μικροῦ κοιμητηρίου, ὁρμώμενος εἰς τὴν κατασκευὴ τῆς ὁμοιάζουσας πολὺ μὲ ἀμπέλι.
[...εκεί, εις τὰ Κοτρώνια, μὲ τὰς τρεῖς γραφικὰς κορυφάς των τὴν μίαν κατόπιν τῆς ἄλλης, τὰς ἐπιστεφομένας ἀπὸ ἀνεμομύλους καὶ μικρὰ λευκὰ καλύβια καὶ σπιτάκια, ἕρποντα γύρω των. Τώρα πλέον ἔφθασεν εἰς μέρος ὅπου ἄρχιζαν ἀμπέλια, ἀγροὶ μὲ ὀπωροφόρα δένδρα, ὅσον ἦτον ἀκόμη πλαγινὸς ὁ ἀνήφορος, καὶ ἐλαιῶνες, ἢ ἀγροὶ μὲ ὑψηλοὺς στάχυς, σειομένους ἀπὸ τὴν νυκτερινὴν αὔραν, ἐκεῖθεν, ὅπου ὁ ἀνήφορος καθίστατο ἀποτομώτερος, καὶ ἄνω.]
(Ἡ Φόνισσα, ΙΒ´)
2 Monk’s Cemetery (Κοιμητήριον τῶν Καλογήρων
(translation not available)
[...ἔφθασεν εἰς τὸν μικρὸν ναΐσκον τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, εἰς τὸ Κοιμητήριον τῶν Καλογήρων, εἰς τ᾽ Ἁλώνι τοῦ Μοναστηριοῦ...] (Ἡ Φόνισσα, ΙΣτ´)
[ἀνῆλθεν εἰς τοὺς κήπους] (Ἡ Φόνισσα, ΙΣτ´)
μετά τήν ἔντονην σωματικήν κόπωσιν, ἀφού ἐσκαρφάλωσεν εἰς τὸν τόπον μὲ τὸ ποδήλατο του, ἠθέλησεν κάπως να ξεκουρασθῇ. Τὸ ἣρεμον τοπίον, τοὺ ἐγέννησε μίαν ἐπιθυμία διὰ νὰ ξαποστάσῃ καὶ νὰ χαθῇ εἰς τοὺς συλλογισμούς του πρὸς ὥραν.
ἐκατηφόρισεν ἀκόμη, καὶ ἐχάθην εἰς τὴν τομήν τοῦ ἐδάφους, ἡ ὁποία μόλις ἀνεῖχε τέσσερις ὀργυιᾶς ἀπὸ τοῦ ἐδάφους.
ἐκεῖ ἡσύχασε, ἔμεινεν ὁλομόναχος μὲ τὶς σκέψεις καὶ τὶς ἀναμνήσεις του.
ἐνύσταξε ἄξαφνα ὡς νὰ ὑπνωτίσθη ἀπὸ τὴν ἔντονη θερινήν ἀτμόσφαιραν.
ἔγειρε τὸ κεφάλι του πρὸς τόν τοίχον, καὶ ἀπεκοιμήθη.
3 North Hermitory ( Ἐρημητήριον)
(translation not available)
[Ἀπὸ τῆς προχθὲς δὲν εἶχε παύσει νὰ σκέπτεται τὸ ἐρημητήριον ἐκεῖνο, περὶ οὗ τοῦ εἶχεν ὁμιλήσει πρὸ τριῶν ἡμερῶν ὁ Καμπαναχμάκης. Ἦτο παλαιὸν ἀναχωρητήριον μετὰ ἐρήμου ναΐσκου, τὸ ὁποῖον ἔκειτο ἐπὶ μικροῦ θαλασσοπλήκτου βράχου, ὅστις ἀπετέλει σκόπελον ἢ μικρὸν νησίδιον παρὰ τὴν βορείαν, μικρὸν πρὸς δυσμὰς κλίνουσαν, κρημνώδη ἀκτήν, καὶ μὲ τὴν ἄμπωτιν τῶν ὑδάτων, τὸ νησίδιον ἐγίνετο μικρὰ χερσόνησος.] (Ἡ Φόνισσα, ΙΖ´ edited)
Ἦτο τὴν αὐγὴν ἅμα ἔφεξεν, ἐνῷ ὁ πλάνης ἡτοιμάζετο νὰ διευθυνθῇ διὰ τοῦ συντομωτέρου δρόμου, εἰς τὸν Ἁι-Σώστην, εἰς τὸ Ἐρημητήριον. Ἔφθασεν εἰς τὸν τόπον καὶ ἀπεφάσισε νὰ κατέλθει εἰς τὸν βυθόν τῆς θαλάσσης.
Ἐκατηφόρισεν ἀκόμη, πρὸς τὰ ἔγκατα τῆς γῆς μέσα ἀπὸ τὸ κυκλικόν, στενὸν καὶ σκοτεινὸν κλιμακοστάσιον, ποὺ ἦτο περὶ τὰ εἴκοσι μέτρα τὸ βάθος καὶ κατέληγεν εἰς τὴν στὰθμην τοῦ πυθμένος τῆς θαλάσσης. Μέσῳ ἑνὸς μακροῦ σωλῆνος κατευθύνθει πρὸς τὸ ἄγριον καὶ γαλανὸν πέλαγος.
Ἐχάθη ὣς καταδιωκόμενος ἰχθύς εἰς τὰ βαθεία ὕδατα.
4 Hidden Saint ( Ἅις Γιάννης ὁ Κρυφός)
(translation not available)
[Ἐπάνω, εἰς τὴν κορυφὴν τοῦ ρεύματος, εἰς ἕνα ζυγὸν σχηματιζόμενον μεταξὺ δύο βουνῶν, ἀνάμεσα εἰς τοῦ Κονόμου τὰ ρόγγια* καὶ εἰς τὸν Μικρὸν Ἀνάγυρον, ἐκεῖ εὑρίσκετο ἀπὸ παλαιὸν καιρὸν τὸ ἀρχαῖον, ἔρημον μονύδριον, ὁ Ἅις Γιάννης ὁ Κρυφός. Ἦτο πράγματι κρυφός, κείμενος ὄπισθεν τοῦ μικροῦ αὐχένος, καλυπτόμενος ἀπὸ τὰ δύο βουνά, καὶ ἀπὸ πυκνὴν λόχμην. Εἴτε ἐκ τοῦ βορείου μέρους ἤρχετό τις, ὅπως τώρα ὁ πλάνης ἀπὸ τ᾽ Ἀχειλᾶ τὸ ρέμα...]
(Ἡ Φόνισσα, Η´)
[Ὁ περίβολος καὶ τὰ ὀλίγα κελλία ἦσαν ἐρείπιον ἀπὸ πολλοῦ. Ὁ ναΐσκος ὠρθοῦτο ἀκόμη, ἀλλ᾽ ἦτον ἔρημος καὶ ἀλειτούργητος. Τὸ καθολικὸν ἐστεγάζετο ἀκόμη, ἀλλ᾽ εἰς τὸ ἅγιον βῆμα ἡ στέγη εἶχε καταρρεύσει πρὸς τὸ βόρειον, αἱ δὲ πλάκες τῆς σκεπῆς καὶ τὰ συντρίμματα εἶχον καλύψει τὸ θυσιαστήριον· ὑπῆρχε ξύλινον τέμπλον, πάλαι ποτὲ γλυπτὸν καὶ χρυσωμένον, ἐφθαρμένον καὶ δυσγνώριστον, ἀλλ᾽ αἱ εἰκόνες ἔλειπον. Αἱ ὀλίγαι τοιχογραφίαι εἶχον φθαρῆ ἀπὸ τὴν ὑγρασίαν, καὶ τὰ πρόσωπα τῶν Ἁγίων δὲν διεκρίνοντο πλέον.] (Ἡ Φόνισσα, Η´)
[Μόνον δεξιόθεν τοῦ χοροῦ ὑπῆρχε μία τοιχογραφία παριστῶσα τὸν Ἅγιον Ἰωάννην τὸν Πρόδρομον μαρτυροῦντα τὸν Χριστόν· «Ἴδε ὁ Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου». Τὸ πρόσωπον καὶ ἡ χεὶρ τοῦ Βαπτιστοῦ, τεινομένη καὶ δεικνύουσα, διεκρίνοντο ὁπωσοῦν καλῶς. Τὸ πρόσωπον τοῦ Σωτῆρος λίαν ἀμυδρῶς ἐφαίνετο ἐπὶ τοῦ ὑγροῦ τοίχου.] (Ἡ Φόνισσα, Η´)
Ἡ κόπωσις ἦτο μεγάλην καὶ ἔντονην, καὶ ἤρχισε νὰ νοιώθῃ τὴν ἀνάγκην ἀπελευθερώσεως και λυτρώσεως λόγῳ τοῦ ἤρεμου τόπου.
Ἡ ἀτμόσφαιραν τοῦ μικροῦ καὶ ἐρήμου ναΐσκου ἦτο κατανυκτική.
Εἰς τὸν ναὸν ὑπῆρχεν μία μικρὴ στέρνα. [Νὰ ἰδοῦμε, ἔχει νερό;]
[Πλησιάσων, ἔκυψε, καὶ εἶδεν ὅτι ἡ στέρνα ἦτον σχεδὸν γεμάτη· ὣς πέντε ὀργυιᾶς νεροῦ.] (Ἡ Φόνισσα, Θ´)
Ἀμέσως ἀπεφάσισε νὰ κολυμπήσει ὡς, τὸ ὕδωρ νὰ ἐγιάτρευε τοὺς κρυφοὺς πόνους, καὶ ἡ βαθεῖα στέρνα νὰ ἐδέχετο τὴν ἐξαγόρευσιν τῶν κρυφῶν ἁμαρτιῶν του.
